Szczeególnie w „covidowych” czasach mierzenie temperatury ciała to dla wielu codzienność. Robimy to sami, jesteśmy sprawdzani na lotnisku, czy w miejscu pracy. Warto mieć podstawową wiedzę na temat pomiaru temperatury, by zrobić to dobrze i nie panikować gdy pomiar jest zbyt wysoki, bo być może miejsce pomiaru było inne i trzeba wziąć na to poprawkę.
Problemy z pomiarem temperatury ciała
Wewnątrz naszego ciała temperatura jest wyższa niż mierzona na skórze. I tak:
– temperatura w ustach jest mniej więcej o 0,5°C wyższa niż przy pomiarze pod pachą,
– temperatura w odbycie jest o ok. 1°C wyższa niż przy pomiarze pod pachą,
– temperatura pod pachą jest niższa średnio o prawie 1°C w porównaniu z temperaturą na skroni,
– temperatura mierzona w uchu jest zbliżona do mierzonej w odbycie.
Z doświadczenia: Wiele osób nie radzi sobie z obsługą termometru elektronicznego. Do apteki przychodzą pacjenci mówiąc, że termometr źle działa i chcący kupić termometr tradycyjny rtęciowy. Najczęstszą przyczyną błędnych pomiarów jest zbyt krótkie trzymanie termometru pod pachą. Większość termometrów elektronicznych włącza sygnał dźwiękowy oznaczający koniec pomiaru za szybko, gdy temperatura jest mierzona pod pachą. Ten sygnał jest przewidziany dla pomiarów w ustach lub odbycie. W przypadku mierzenia temperatury pod pachą, należy go zignorować i trzymać termometr elektroniczny jeszcze przez 5 minut. W instrukcji obsługi termometru jest to napisane, ale z doświadczenia wiem, że wiele osób tego nie doczytało.
Rodzaje termometrów
Termometr szklany – dawniej był w nim zbiorniczek z rtęcią i wszystko dobrze działało, choć pomiar trwał 5 minut. Uznano, że rtęć jest tak nieprzyjazna dla człowieka (w zasadzie pary rtęci – połknięcie rtęci nas nie zatruje) i dla środowiska, że zakazano produkcji termometrów rtęciowych. Teraz rtęć zastąpiono galem lub spirytusem, ale w tych „nowych” termometrach trudno jest strzepnąć płyn do zbiorniczka.
Termometr paskowy – do czoła, nad łukiem brwiowym, przykłada specjalny pasek, a na podziałce wyświetla się wynik. Pasek nadaje się do wielokrotnego użytku. Wadą jest niedokładny pomiar temperatury. Pomiary takim termometrem przeznaczone są do określania jedynie przybliżonej temperatury ciała. Granica błędu może wynosić ±0,5°C.
Termometr elektroniczny klasyczny – pomiaru dokonuje specjalna sonda z wbudowanym czujnikiem, wynik pomiaru otrzymujemy już po kilku sekundach (w ustach lub odbycie!). Tańsze modele mogą być źle skalibrowane.
Termometr sensoryczny – wyposażone są w dotykowy czujnik temperatury. Taki sensor jest wykonany z metalu o wysokiej przewodności cieplnej, który przekazuje wartość temperatury do mikroprocesora termometru. Aby wynik badania był wiarygodny, trzeba ściśle stosować się do zaleceń producenta. Dodatkowo badana powierzchnia (najczęściej czoło) powinna być przygotowana w odpowiedni sposób: wolna od kremów, odtłuszczona i odsłonięta (należy odgarnąć włosy).
Termometr elektroniczny na podczerwień – wyposażone są w kierunkowe czujniki podczerwieni, które odczytują temperaturę na podstawie ilości promieniowania podczerwonego docierającego do sensora. W zależności od modelu temperaturę mierzymy na czole lub w uchu.
Termometr douszny – jest szybki w pomiarze i wygodny w użyciu, ale pod warunkiem opanowania techniki poprawnego wprowadzenia końcówki termometru do ucha. Czas pomiaru w wielu modelach ogranicza się do jednej sekundy, dlatego ten typ termometrów lekarskich sprawdzi się podczas mierzenia temperatury nawet u małych dzieci. Niestety, termometr douszny jest mniej dokładny niż inne, a margines błędu wynosi ±0,2°C. Sporą wadą termometru dousznego jest konieczność wymiany jednorazowych końcówek po każdym badaniu.
Termo smoczek – to elektroniczny termometr przeznaczony dla najmłodszych dzieci, które nie odzwyczaiły się jeszcze od ssania smoczka. Jest wygodny i prosty w obsłudze, pomiar po ok. 3 min.
Termometr owulacyjny – ma zastosowanie dla kobiet planujących ciążę. Jest dokładniejszy od zwykłego termometru. Jego umiejętne stosowanie pozwala na określenie momentu cyklu, a tym samym owulacji i dni płodnych.
